Home » Nieuws & achtergrond » #FreeBritney! Curatele, hoe zit het nu precies?

#FreeBritney! Curatele, hoe zit het nu precies?

16 februari 2021

In de Verenigde Staten is commotie ontstaan over de ondercuratelestelling van popidool Britney Spears, die al sinds geruime tijd onder curatele staat van haar vader en ondertussen ook een extern bureau. Het schijnt dat Britney zich tegen deze ondercuratelestelling, in ieder geval uitgevoerd door haar vader, verzet en meerdere andere zogenaamde celebrities en fans scharen zich achter haar met de hashtag #FreeBritney. Maar hoe zit dat nu precies met curatele (althans in Nederland)?

 

Heeft u vragen en/of wilt u graag meer informatie ontvangen over een ondercuratelestelling? Neem dan vooral contact met ons op.

"Het is de taak van de curator om persoonlijke en financiële beslissingen voor de curandus te nemen."

Wettelijke grondslag
: curatele

Een meerderjarige kan op grond van artikel 1:378 van het Burgerlijk Wetboek door de kantonrechter onder curatele worden gesteld wanneer hij/zij tijdelijk of duurzaam zijn/haar belangen niet behoorlijk waarneemt of zijn veiligheid of die van anderen in gevaar brengt, als gevolg van:

  1. zijn/haar lichamelijke of geestelijke toestand, dan wel;
  2. gewoonte van drank- of drugsmisbruik

en een voldoende behartiging van die belangen niet met een meer passende en minder verstrekkende voorziening kan worden bewerkstelligd.

Curatele vanwege: lichamelijke of geestelijke toestand

Een ondercuratelestelling wordt niet zomaar uitgesproken. Een ondercuratelestelling op grond van het genoemde onder 1), dus de lichamelijke of geestelijke toestand, kan worden uitgesproken bij zowel geestelijke als lichamelijke handicaps.

Niet iedere geestelijke of lichamelijke handicap levert echter een grond voor ondercuratelestelling op. Vereist is dat die toestand van zodanige aard is dat daardoor een behoorlijke waarneming van de belangen van de betrokken persoon onmogelijk is dan wel ernstig wordt bemoeilijkt. Of hiervan sprake is valt meestal pas na medische voorlichting door de rechter te beoordelen. Hoewel niet vereist, is het wel aan te bevelen om bij het onder curatele stellen van een persoon uit te gaan van een recente schriftelijke verklaring van een gekwalificeerde deskundige.

Curatele vanwege: gewoonte van drank- of drugsmisbruik

Een ondercuratelestelling op grond van het genoemde onder 2), dus de gewoonte van drank- of drugsmisbruik spreekt voor zich. Vereist is wel dat er sprake is van een verslaving (gewoonte) en dat als gevolg hiervan de betrokkene zijn of haar eigen belangen niet behoorlijk waarneemt dan wel zijn of haar eigen veiligheid in gevaar brengt.

Verzoek tot curatele indienen

Een verzoek tot curatele kan worden ingediend door de persoon om wie het gaat, de echtgenoot/echtgenote van deze persoon, familieleden tot de 4e graad (dit zijn ouders, grootouders, kinderen, kleinkinderen, broers, zussen, ooms, tantes, neven en nichten), de bewindvoerder of mentor, de instelling waar degene die onder curatele gesteld zou moeten worden verblijft en tot slot de officier van justitie.

 

Wat is de taak van de curator?

De curator start met zijn/haar werkzaamheden op het moment dat hij/zij door de kantonrechter tot curator benoemd is. Het is de taak van de curator om persoonlijke en financiële beslissingen voor de curandus (diegene die onder curatele gesteld is) te nemen. Het gaat dan om alle financiële beslissingen en in sommige gevallen ook om beslissingen van persoonlijke aard.

De curator is verplicht rekening en verantwoording af te leggen aan de kantonrechter. De kantonrechter kan de curator daarvoor op elk moment oproepen. Overigens stelt de kantonrechter ook een vergoeding/loon voor de curator vast.

Het benoemen van een curator

Bij het benoemen van de curator wordt zoveel mogelijk de wens van de betrokkene gevolgd, tenzij gegronde redenen zich tegen een zodanige benoeming verzetten. Uit de wet volgt dat het de voorkeur heeft om, indien de betrokkene gehuwd is of anderszins een levensgezel heeft, deze aan te wijzen als curator. Indien dit niet van toepassing is, heeft het de voorkeur om een van de ouders, kinderen, broers of zussen tot curator te benoemen. Daarnaast kan worden gekozen voor een professionele curator.

Iemand kan niet tot curator worden benoemd indien deze zelf onder curatele staat, indien ten behoeve van hem of haar een mentorschap is ingesteld, indien deze een direct betrokken of behandelend hulpverlener van de betrokkene is of indien degene behoort tot het persoon van of de anderszins verbonden is aan de instelling waar de betrokkene wordt verzorgd of die aan de betrokkene begeleiding biedt.

 

Beëindiging van de ondercuratelestelling

De ondercuratelestelling eindigt door het verstrijken van de tijdsduur waarvoor zij is ingesteld (indien aan de orde), door de dood van de curandus of indien er een vervangend(e) bewindvoering of mentorschap is uitgesproken. Daarnaast kan de ondercuratelestelling eindigen op verzoek van de curator, de curandus of diens levensgezel, ouders, kinderen, broers of zussen of ambtshalve door kantonrechter. Hierbij geldt dat indien de curator zelf om ontslag vraagt dit verder niet gemotiveerd hoeft te worden. De kantonrechter op zijn of haar beurt kijkt ambtshalve of de ondercuratelestelling nog zinvol is (om voort te zetten) en/of de noodzaak tot ondercuratelestelling nog bestaat. 

Wanneer de curandus, of een van de andere genoemde mogelijke verzoekers, tot ontslag van de curator of beëindiging van de ondercuratelestelling verzoekt zal hij/zij moeten aanvoeren dat er sprake is van gewichtige redenen tot ontslag of dat er geen sprake meer is van een noodzaak tot een ondercuratelestelling en dat bijvoorbeeld met een minder zware voorziening kan worden volstaan. In de praktijk zie je het vaak dat een curandus een verzoek doet de ondercuratelestelling om te laten zetten in een bewindvoering of mentorschap.

 

Conclusie


Om terug te komen op de situatie van Britney Spears: het is mij onbekend waarom en op welke grond zij onder curatele is gesteld. Uitgaande van de Nederlandse wet zal er ofwel een psychische stoornis moeten zijn vastgesteld en duidelijk moeten zijn dat zij daardoor haar belangen niet meer behoorlijk waarneemt ofwel sprake moeten zijn van verslavingsproblematiek. Kennelijk heeft een rechter destijds voldoende redenen gezien om de ondercuratelestelling uit te spreken.

Om vervolgens weer van de ondercuratelestelling af te komen zal zij moeten aantonen dat de ondercuratelestelling niet langer zinvol of noodzakelijk is of dat met een minder zware voorziening kan worden volstaan. Daarnaast kan zij, en dat doet zij ook, vragen om een andere curator aan te stellen in plaats van haar vader.

Heeft u vragen na het lezen?

Wij bellen u graag terug.

Specialisten in personen- en familierecht met hart voor uw zaak

Vooral in het personen- en familierecht kunnen de emoties hoog oplopen. Wij luisteren naar u. We leggen uit wat uw juridische positie is en wat de mogelijkheden zijn. Daarna gaan we in gesprek met de andere partij....

Familierecht

Foto’s of berichten van Social Media verwijderen

Recent heeft de rechtbank Arnhem vonnis gewezen in een kort geding waarbij werd gevorderd dat een derde, in dit geval de moeder van eiseres, de foto's die zij had geplaatst op haar Facebook-pagina en op haar...

Artikel